این مقاله به مهاجرت از ایران می پردازد. اگرچه دلایل سیاسی و اجتماعی، از چراییهای غالب هستند. مهاجرت متخصصین و نخبگان علمی از ایران، بسیار نگرانکننده بودهاست. در پایان سال ۲۰۲۰، گزارشی از شکلگیری موج «مهاجرت تودهای» در ایران منتشر شد. در این گزارش، اعلام شد که قشرهای گوناگون مردم ایران، جهت دستیابی به اقتصاد با ثبات تر در فکر خروج از کشور هستند. پیش از این دوران، نگرانیها بیشتر در مورد خروج استعدادها و نخبگان ایرانی از این کشور بود. اما اخیرا تقضای خروج و مهاجرت از ایران، در طبقههای گوناگون اجتماعی به سرعت گسترش یافته است. اما پیش از شروع این بخش پیشنهاد میشود تا مطلب مهاجرت تحصیلی را مطالعه کنید و اطلاعات این بخش را نیز کسب کنید.
درخواست مشاوره رایگان رویزا گروپ
در صورت در خواست مشاوره رایگان از سمت رویزا گروپ میتوانید درخواست خود را به صورت آنلاین ثبت کنید تا به زودی از رویزا گروپ با شما تماس گرفته شود.
تنش بسیار در نرخ ارز، نرخ تورم، رکود شدید اقتصادی از چراییهای غالب این رویداد هستند. اولین مهاجرت ها توسط آزادیخواهان ایران به ترکیه و پاریس در دوم تیرماه ۱۲۸۷ خورشیدی انجام شد. پهلوی شروع دورهٔ اول مهاجرت در این دوران، بهطور مستقیم بوده است. عدهای از ایرانیان، با ویزای دانشجویی یا توریستی به کشورهای غربی مسافرت میکردند.
موج مهاجرت از ایران
پس از انقلاب ۱۳۵۷، چندین موج مهاجرت از ایران به راه افتاد. موج نخست به دلایل سیاسی، بلافاصله پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و بیشتر به سوی ایالات متحده آمریکا رخ داد. موج دوم به دلایل سیاسی-عقیدتی در ابتدای دههٔ ۱۳۶۰ و بیشتر به سمت اروپا بود. موج سوم با دلایلی چون داشتن کیفیت زندگی و رفاه بالاتر به سوی کشورهایی همانند کانادا و استرالیا اتفاق افتاد. موج چهارم که به دلایل سیاسی رخ داد و از سال ۱۳۸۸ آغاز شد. برآوردهای بسیاری از خسارت سنگین مهاجرت سرمایه داران و فرار مغزها از ایران انجام شدهاست. مهاجرت ایرانیان به کشورهای غربی را در این دوران، میتوان به دورههایی جداگانه بخشبندی کرد. دورهٔ نخست از تابستان سال ۱۹۷۸ میلادی آغاز شد و تا زمستان سال ۱۹۷۹ م ادامه داشت. بیشتر افرادی که در این دوره ایران را ترک کردند، به گونهای با دولت پهلوی در ارتباط بودند.
کمی پس از این دوران گروهی از روشنفکران ایرانی، که در گذشته از مخالفان حکومت شاهنشاهی بودند، با شکلگیری حکومت ایران را ترک کردند. کمی بعد، موج بزرگی از مهاجرت در میان اقلیتهای دینی ایران شکل گرفت و اکثر آنان، به آمریکا رفتند. با پدیداری جنگی میان ایران و عراق، ویژگیهای مهاجران ایرانی، تغییراتی مهم پیدا کرد. میان مهاجران ایرانی، آنانی که به آمریکا مهاجرت کردند، از دیدگاه مالی و اجتماعی، بیش از دیگران به موفقیت رسیدند. بیشتر ایرانیان ساکن آمریکا، از تحصیلات بالا برخوردار هستند. میانگین متوسط درآمد ایرانیان در آمریکا رقمی حدوداً ۲۰ درصد بیش از حد متوسط بودهاست.
تاثیر جنگ بر مهاجرت از ایران:
با پایان جنگ ایران و عراق، هنوز ایرانیان در حال مهاجرت بودند و روند آن متوقف نشد. بسیاری از این ایرانیان به قصد ارائه دادن درخواست پناهندگی در اروپا، ایران را ترک کرده اند. تصویب طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی در مجلس در سال ۱۴۰۰تاثیرعجیبی برمیل مهاجرت از ایران داشت. در پی این اتفاق جستجوی واژگانی چون «مهاجرت» و «مهاجرت به ترکیه» از ایران در گوگل رواج پیدا کرد. فرار مغزها از ایران به شکلی گسترده در ایران رخ میدهد و مورد توجه بودهاست. ایالات متحده آمریکا به همراه کانادا، از مقصدهای اصلی متخصصان ایرانی محسوب میشوند. تنها از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۸ میلادی، ۱۸۰ هزار ایرانی از سفارت کانادا در ایران، ویزای کار آن کشور را خواستند. اقامت در کشورهای غربی، برای طبقات گوناگون و بخشهای وسیعی از جامعهٔ ایرانی، جذابیت بسیاری دارد.
بیشترین تعداد مهاجرین ایرانی با یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر جمعیت مربوط به کشور آمریکاست. پس از آن امارات متحده عربی قرار دارد که ۸۰۰ هزار ایرانی را دارد. بر پایه برآورد ها در سال ۱۳۹۷ نزدیک ۷ میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی میکنند. موفقترین گروه ایرانیان مهاجر، ایرانیان کالیفرنیا ذکر شدهاند. آلمان، اصلیترین مقصد مهاجرت ایران به اروپا و بریتانیا دومین مقصد است. بنابر آمار۶٠ هزار نفر از ایرانیانی که در این سال مهاجرت کردهاند در زمرهٔ مهاجران نخبه دستهبندی میشوند. این افراد غالباً دارای مقامهایی در المپیادهای علمی بوده یا جزء نفرات برتر کنکور یا دانشگاهها میباشند.
وضعیت مهاجرت نخبگان
ایران به لحاظ مهاجرت نخبگان، در میان ۹۱ کشور در حال توسعه مقام نخست را داراست. بیکاری، سطح پائین درآمد استادان و نخبگان، کمبود امکانات تخصصی-علمی و بیثباتی از جمله دلایل مهاجرت ایرانیان ذکر کردهاست. ایران در زمینه فرار مغزها با مهاجرت ۱۵۰ هزار تا ۱۸۰ هزار متخصص تحصیل کرده طی دهههای اخیر روبرو است. طبق گزارش اداره فدرال مهاجرت و پناهندگی آلمان حدود ۴۷ درصد از پناهجویان ایرانی دارای مدرک بالاتر از دیپلم بودهاند. مطابق آمار رسمی وزارت خارجه حدود ۴ میلیون نفر ایرانی در خارج از کشور زندگی میکنند. از این تعداد حدود ۱/۵ میلیون بهطور مستقیم از ایران مهاجرت کردهاند.
بیشترین تعداد مهاجرین ایرانی با یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر جمعیت مربوط به کشور آمریکاست. پس از آن امارات متحده عربی قرار دارد که ۸۰۰ هزار ایرانی را دارد. بر پایه برآورد ها در سال ۱۳۹۷ نزدیک ۷ میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی میکنند. موفقترین گروه ایرانیان مهاجر، ایرانیان کالیفرنیا ذکر شدهاند. آلمان، اصلیترین مقصد مهاجرت ایران به اروپا و بریتانیا دومین مقصد است. بنابر آمار۶٠ هزار نفر از ایرانیانی که در این سال مهاجرت کردهاند در زمرهٔ مهاجران نخبه دستهبندی میشوند. این افراد غالباً دارای مقامهایی در المپیادهای علمی بوده یا جزء نفرات برتر کنکور یا دانشگاهها میباشند.
مهاجرت از ایران توسط نخبگان:
فرار مغزها پس از انقلاب در جریان انقلاب فرهنگی آغاز شد. پس از جنگ ایران و عراق، موج مهاجرت ازایران افزایش یافت. روزنامه هفت صبح در طی یک گزارش پیرامون پدیده فرار مغزها در ایران به رهگیری محل زندگی رتبههای برتر کنکور پرداخت. طبق این رهگیری ده نفر اول این کنکور سراسری شش نفر آنها در ایران حضور ندارند. کنکور به تنهایی معیار سنجش توانایی دانشآموزان نیست. در یک آزمون چهار ساعته هیچ ظرفیتی بررسی و شناخته نمیشود. اشکان اسماعیلی رتبه نخست ریاضی سال ۱۳۸۹ یکی از دیگر از نخبگانی است که ایران را ترک کردهاست. خانواده او از مصاحبه با رسانهها امتناع کردند. سینا ملکیان رتبه دوم ریاضی کنکور ۱۳۹۱ از بابل نیز از ایران رفته و ساکن آمریکا شدهاست. برادر کوچکتر او، سروش ملکیان دربارهٔ خروج برادرش گفت. سینا سال ۹۱ دو رشته برق و ریاضی را بهطور همزمان توی دانشگاه صنعتی شریف شروع کرد.
او دو سال پیش لیسانس هر دو رشتهاش را گرفت. طبق تحلیل مجله اکونومیست ۹۶ درصد از اختراعهای ثبت شده توسط متولدین ایران توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور ثبت شدهاست. این مسئله نشان دهنده خروج استعدادها از کشور است. طبق آمار ۹۰ نفر از ۱۲۵ دانش آموزی که در المپیادهای جهانی رتبه کسب کردهاند، هماکنون در دانشگاههای آمریکا تحصیل میکنند. بسیاری از آنان هرگز به ایران جهت زندگی دائم بازنمیگردند. هماکنون بیش از ۲۵۰ هزار مهندس و پزشک ایرانی و بیش از ۱۷۰ هزار تحصیلات عالیه در آمریکا زندگی میکنند. بیش از ۲۵٪ به کشورهای عضو سازمان توسعه اقتصادی اروپا مهاجرت میکنند.
دلایل مهاجرت از ایران:
دست کم حدود چهار میلیون ایرانی در خارج از ایران زندگی میکنند. ایرانیان در آمریکا از نظر درآمدی در بین مهاجرین از برترین گروهها هستند. ۳۰ درصد از این افراد در زمینه مدیریت و ۲۰ درصد در زمینه تکنیک ها و امور دانشگاهی مشغول به کار هستند. بنا بر آمار رسمی در سال ۱۳۹۱ حدود ۱۵۰ هزار دانشجو تقاضای خروج از کشور را کردهاند. بیشترشان متقاضی تحصیل در دوره کارشناسی ارشد و دوره دکترا در خارج بودند. خروج این شمار از دانشجویان معادل ۱۵۰ میلیارد دلار خسارت به ایران وارد میکند. همچنین ۶۴ درصد دانشآموزان ایرانی مدالآور المپیاد طی ۱۴ سال گذشته از ایران مهاجرت کردهاند. دانشگاه آزاد اسلامی هشدار داده که نتیجه این خروج خالی شدن «ایران از ژنهای باهوش» است. سالیانه حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰هزار نفر از ایران خارج میشوند. در سالهای جنگ تعداد از این کمتر نبود. این چند میلیونی که الان در خارج زندگی میکنند خیلیهاشان در آن سالها از ایران رفتند.
فرار مغزها در چند سال اخیر ۳۰۰ برابر جنگ ایران و عراق به اقتصاد ایران صدمه زدهاست. ادعاها و آمارهای قبلی از فرار مغزها و نخبگان ایرانی که عمده آنان از دانشجوها هستند صحت ندارد. ایران اولین کشور مهاجرفرست دنیا به دیگر کشورها نیست. ادعای معکوس شدن روند مهاجرت نخبگان در ایران بنا بر آمارها، انجام برخی اقدامهای رو به جلو که به توسعه و شکل گرفتن زیستبوم کارآفرینی کمک میکنند از جمله توسعه استارتاپها در ایران موجبشده تا روند مهاجرت معکوس نخبگان در ایران محقق شود و بسیاری از دانشآموختگان که به خارج رفته بودند، بازگردند.
آمار مهاجرت از ایران:
تأثیر استارتاپ ها بر جامعه نخبه ایرانی باعث شده علاقهمندی و انتخاب کنکوریها برای رشته تحصیلی تغییر کند. به عنوان مثال سالها بود که رشتههایی مانند برق و الکترونیک انتخاب اول برترینهای رشته ریاضی فیزیک بود. اما در یکی دو سال اخیر رشته مهندسی کامپیوتر هم به اولویتهای برتر بسیاری از آنها تبدیل شدهاست. ستاری در مصاحبه با همشهری دربارهٔ آخرین آمار مهاجرت نخبگان ایران میگوید. در ابتدای انقلاب ۱۷۰ هزار دانشجو در داخل ایران و ۱۰۰ هزار دانشجو خارج کشور داشتیم. یعنی بیشتر از ۳۰ درصد دانشجویان ایرانی در خارج کشور تحصیل میکردند. از این ۱۰۰ هزار دانشجوی خارج از کشور ۵۷هزار نفرشان در آمریکا بودند. یعنی دانشجویان ایرانی بزرگترین کلونی دانشجوی خارجی در آمریکا بودند. هماکنون ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار دانشجو داریم که ۴۸هزار دانشجو خارج از ایران هستند. یعنی یک درصد ۵۷هزار دانشجوی ایرانی در آمریکا هم به ۱۰ هزار و ۵۰۰ نفر کاهش پیدا کردهاست.
رتبه ما در آمریکا از نظر تعداد دانشجویان اکنون سیزدهم است. چین ۳۳۰ هزار دانشجو و عربستان ۵ برابر ایران در آمریکا دانشجو دارند. دربارهٔ مهاجرت به صورت کلی مقصد دانشجویان ما آمریکا، کانادا و استرالیاست. اعداد و ارقام این ماجرا هم پوشیده و پنهان نیست. همه آمارها مثلاً در سایتهای مهاجرت آنها به تفکیک وجود دارد. ما در این سالها مثلاً بین ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ کل مهاجرتی که داشتهایم ۱۳۵ هزار نفر بودهاست. یعنی متوسط زیر ۳۰ هزار نفر در سال این کل مهاجرت است. یعنی خانواده شامل جوان، بچه و پدر و مادر که بخشی از اینها دانشجو هستند.
مطلب پیشنهادی: مهاجرت آسان به اروپا
مهاجرت نخبگان از ایران
آماری که ادعای فرار مغزها از ایران را مطرح میکند و مدعی است ایران در صدر کشورهای مهاجرفرست قرار دارد. گزارشی منتسب به صندوق بینالمللی پول است که این صندوق چنین گزارشی منتشر نکردهاست. با هدف ارائه تصویر واقعی از وضعیت مهاجرت از ایران دانشگاه صنعتی شریف سالنامه آماری مهاجرتی ایران را منتشر کرد. این سالنامه توسط انتشارات دانشبنیان فناور در ۳۴۰ صفحه و به صورت رنگی منتشر شدهاست. در این سالنامه آمارهای مثبت و منفی از معیارهای مهاجرتی ایران و اطلاعات مهاجرتهای اجباری- پناهجویی است. بر اساس آمارها ایران در سال ۲۰۱۵ از نظر تعداد مهاجر در رتبه پنجاه و چهارم دنیا قرار گرفته. طبق آمار در کشورهای «سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه» در میان ۱۰ کشور برتر فرستنده دانشجو قرار ندارد. دلایل مهاجرت از ایران را به مراکز علمی سایر کشورها را میتوان در موارد زیر خلاصه نمود:
دلایل مهاجرت:
- دیدن باطن مشکلات به دلیل پی بردن نخبگان به ریشه مشکلات و ارائه راه حل متناسب.
- بیتوجهی به پژوهش یکی دیگر از این عوامل است.
- امکانات تحصیلی ـ تحقیقی و اعطای کمکهای تحصیلی و رفاهی است.
- به روز نبودن اطلاعات، استفاده از روشهای سنتی و قدیمی و ابزارهای غیراستاندارد.
- پایین بودن سطح تحقیقات و پژوهش در مراکز علمی، عدم هماهنگی بین تحقیقات و کاربرد آنها.
- تخصیص بودجه ناکافی به امر تحقیق و پژوهش و گسترش و ترویج مدرک گرایی.
- انحصارات دولتی یکی دیگر از عوامل مهاجرت نخبگان انحصارات دولتی است.
تعداد دیگر از دلایل مهاجرت از ایران در ادامه بیان می شود. هرچه امید به آینده، بیشتر باشد، میزان مهاجرت کمتر میشود. امید به آینده جوانان در رابطه با شغل آیندهشان، میزان درآمد آنها، توانایی تشکیل زندگی، ازدواج، خرید مسکن، و… تأثیرگذارند. افراد، معمولاً جذب کشورهایی میشوند که از لحاظ جذابیت و امید به آینده روشن، اطمینان بیشتری داشته باشند.
پیشنهاد میشود مطالعه کنید: ارزان ترین کشور برای مهاجرت
وضعیت مهاجرت از ایران:
براساس گزارشی که معاون علمی و فناوری رئیسجمهورارائه شده، ایران در بین ۱۵۰ کشور جهان، در رتبه ۸۷ قرار گرفته است. بررسی وضعیت مهاجرت از ایران در زیرشاخص فرار مغزها حاکی از فرازوفرودهای رتبه کشورمان در این زیرشاخص است. بهطوری که بدترین رتبه فرار مغزهای ایران مربوط به سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ بوده است. ایران در سال ۲۰۱۰ در میان ۱۷۳ کشور، رتبه ۴۶ را داشته. این وضعیت مهاجرت از ایران باعث وارد شدن ایران بهوضعیت قرمز و هشدار شده بود. در بازه ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ رتبه ایران وضعیت نسبتا پایداری داشته و ۲۱ رتبه ارتقا یافته. در سالهای اخیر، وضعیت ایران در شاخص فرار مغزها به میانگین جهانی نزدیکتر شده است. نگاهی به آمار مهاجرت از ایران نشان می دهد که مهاجرت تحصیلی و کاری ایرانی ها بیشتر شده. این رشد همچنان ادامه دار است. طبق آمار مهاجرت از ایران در سال 99، از سال 1990 تا سال 2020 میلادی رشد شایانی داشته است.
آمار نشان میدهد که چهار کشور آلمان، سوئد، هلند و فرانسه بیش از دیگر اعضای اتحادیه اروپا میزبان ایرانیان مهاجر بودهاند. سالنامه مهاجرتی ایران در سال ۱۴۰۰ نشان میدهد که جمعیت مهاجران ایرانی در دنیا ۱.۸ میلیون نفر است. البته دبیرخانه شورای عالی ایرانیان، جمعیت مهاجران خارج از کشور را ۴.۰۴ میلیون نفر برآورد کرده. این آمار بر پایه منابع بینالمللی موجود قابل راستیآزمایی نیست. بر پایه محتوای این سالنامه جمعیت مهاجران ایرانی در دنیا بالغ بر ۸۲۰ هزار نفر بوده است. این رقم تا سال ۲۰۲۰ و طی سال ۳۰ سال ۲.۲ برابر شده است. در سال ۱۳۹۹ آمریکا با پذیرش یک و نیم میلیون ایرانی، مهمترین مقصد مهاجران کشور بوده است.
بررسی دلیل مهاجرت:
وضعیت مهاجرت از ایران و آمار مهاجرت از ایران درادامه به شکل مبسوط ارائه می شود.آمارسازمان ملل متحد و بانک جهانی نشان میدهد که ۴۵۴ هزار ایرانی مهاجر راهی امارات عربی متحده شدهاند. از این نظر امارات بالاتر از آمریکا که ۳۸۷ هزار و ۲۴۶ ایرانی به آن مهاجرت کردهاند، قرار دارد. مطابق دادههای هر دو گزارش داخلی و بینالمللی، کانادا جزء سه کشوری است که بیشترین تعداد به آن مهاجرت کردهاند. این جمعیت بر اساس گزارش های داخلی ۴۰۰ هزار نفر و گزارشهای بینالمللی ۱۶۶ هزار و ۲۹۴ نفر است. گزارش دبیرخانه شورای عالی ایرانیان نشان میدهد که ۶۶۶ هزار ایرانی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا مهاجرت کردهاند. بیشترین تعداد آنها یعنی ۳۱۹ هزار نفر از سوی آلمان پذیرش شدهاند. گزارشهای بینالمللی حاکیست که کمی بیش از ۳۶۵ هزار ایرانی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا مهاجرت کردهاند. مقصد اکثر آنها یعنی بیش از ۱۵۲ هزار نفر کشور آلمان بوده است.
گزارشهای بینالمللی همچنین یادآور میشوند که تا کنون ۵۰ هزار و ۸۰۸ ایرانی به اسرائیل مهاجرت کردهاند. این کشور نهممین مقصد ایرانیها بوده است. امروزه به دلایل مختلفی افراد زیادی تصمیم به مهاجرت می گیرند. این دلایل شامل بیماری، ناامنی، مشکلات اقتصادی، قحطی، وجود جنگ و عوامل دیگری است. که به خاطر آن تصمیم به چنین عملی می گیرند. یکی از کشورهایی که مردمانش به فکر مهاجرت هستند، ایران است. اصلی ترین دلیلی که ایرانیان شروع به مهاجرت کرده اند، مشکلات اقتصادی و میزان بالای ناامیدی در این کشور است. این دلیل مهاجرت از ایران است.
دلایل مهاجرت:
مهاجرت ایرانیان بین خودشان بسیار بحث برانگیز است. هرکسی به دلایل و انگیزه های خاص خودش قصد مهاجرت دارد. اما علت اصلی مهاجرت آن ها چیست؟ موضوع مهاجرت بسیار پیچیده است و دلایل بسیار مختلفی برای آن وجود دارد. بسته به جغرافیا محل و تنوع فرهنگی، درخواست های مهاجرت با یکدیگر متفاوت است. جنبه های اقتصادی یکی از پررنگ ترین دلیل مهاجرت مردم کشور ما است. یعنی بیشترین تقاضا از کشور ما به دیگر کشورها به علت شرایط اقتصادی است. خود اقتصاد، معانی مختلفی دارد. ممکن است فردی به خاطر کسب درآمد بالا قصد مهاجرت داشته باشد. بعضی دیگر از افراد نیز به دنبال رفاه بیشتر هستند. یعنی با مقدار سرمایه خود می توانند در کشور دیگر رفاهی متوسط رو به بالا را برای خود فراهم کنند.بعضی دیگر از افراد خواهان سیستم آموزشی، بهداشتی و به دنبال محیطی با آرامش بیشتری هستند.این ها برخی از دلایل مهاجرت از ایران هستند.
دسته دیگری که قصد مهاجرت دارند، به دلیل شرایط آب و هوای مطلوب است. همچنین داشتن محیطی کم تنش یکی از مهم ترین خواسته مهاجران ایرانی است. از سویی دیگر تبلیغات، اینترنت، اخبار و فضای مجازی به سوق دادن افراد جهت مهاجرت دخیل هستند. یکی از عوامل مهم مهاجرت می توان تبلیغاتی را دانست که در فیلم ها، سایت ها و اخبار راجب کیفیت زندگی در کشورهای دیگر است. در کدام کشورها، بیشترین مهاجر ایرانی را دارد؟ مطمئناً سوال خیلی از ما است که ایرانی هایی که مهاجرت کردند به کدام کشورها رفته اند؟ و این که در کدام کشورها ایرانیان بیشتری وجود دارد؟
پاسخ به سوالات بالا:
مهاجرت هایی که از کشور ما به سایر کشورها صورت گرفته است. بستگی دارد که نسل بندی آنها را بر اساس کدام آمار می سنجند. به عنوان مثال، اگر افراد را بر اساس میزان مهاجرت در دهه های گذشته تقسیم بندی کنیم. متوجه می شویم که بالاترین کشوری که مهاجران ایرانی را در خود جای داده است، کشور آمریکا است. بعد به دیگر کشورهایی که می توان اشاره نمود ترکیه، کانادا، آلمان و گرجستان است. یک سری کشورهای کم محبوب تری چون مالزی و کشورهای جنوبی خلیج فارس نیز هست که ایرانیان مهاجرت کردند. این گونه نیست که هرکسی هر کشوری را که دوست دارد می تواند به آنجا به راحتی مهاجرت کند. البته اگر بخواهیم تقاضا مردم کشور خودمان را بررسی کنیم به نتایج جالبی می رسیم. به این نتیجه می رسیم که بیشترین تقاضا برای کشور آمریکا و انگلستان و کانادا بوده است. این کشور ها جز بیشترین تقاضا ها هستند.
بعد از این کشورها این رتبه کشورهای حوزه شنگن مثل رومانی هستند. کشورهایی که به نوعی با فرهنگ ما نزدیک تر هستند هم مهاجر ایرانی کم ندارد. ولی این که افراد به جز این کشورها، مجبور می شوند برای دیگر کشورها درخواست مهاجرت دهند. این حرکت نوعاً به دلیل عدم موفقیت در گرفتن ویزا است. یعنی الزاماً مهاجرتی که مد نظر ما است، مهاجرتی با هدف و رضایت قلبی ما نیست. سوالی که پیش می آید این است که مهاجرت ایرانیان معمولا به چه شکل بوده است؟ باید گفت در گذشته بیشترین مدلی از مهاجرتی که شکل گرفته بود، مهاجرت تحصیلی بوده است.
مدل های مهاجرتی ایرانیان:
در مهاجرت تحصیلی فردی به عنوان دانشجو مخصوصا در مقاطعی مانند دکترا وارد کشور دوم می شد. بعد از اتمام تحصیلات، فرد تبدیل ویزا می کرد یا به دنبال گرفتن کار می رفتند. حتی به علت ازدواج با یک فرد خارجی اقامت خود را می گرفتند. همچنین آن ها از روش دیگری که شامل یک سری قوانین برای تبدیل ویزا است، اقدام می کردند. مدل دوم، مدل سرمایه گذاری است. یعنی افراد یک تجارتی را در کشور دیگر راه اندازی می کردند. این تجارت می تواند شامل تولیدی یا صادرات و واردات باشد. مقدار زیادی از این مهاجرت ها با توجه به نرخ ارزها به شکل های دیگری در آمده اند. از سویی دیگر تقاضا برای ویزا های تحصیلی بیشتر از ویزاهای دیگر است.البته با تبلیغاتی که می شود، به حالت پناهندگی درآمده است اما با این حال اینطور نیست. چون پناهنده شدن تعریف جداگانه ای برای خود دارد.
این افراد می خواهند که هر طور شده خود را به کشور مقصد برساند. قطعا راه کار تبدیل ویزا بسیار ساده تر از پناهندگی است. اما بیشترین تعداد ثبت پناهندگی از کشور ما به کشور ترکیه است. این افراد به علت عدم موفقیت در گرفتن ویزا و به رفتن کشورهای اروپایی، آمریکایی یا کانادا اقدام به این کار می کنند. آن ها سعی در قانونی ماندن در کشور ترکیه اقدام به درخواست پناهندگی می کنند. پناهندگی تعریف به خصوص خود را در سطح بین المللی دارد. یعنی درخواست پناهندگی لزوما به این معنا نیست که جان و مال این افراد در خطر باشد.
اما مهم ترین دلایل مهاجرت …
سوال دیگر این است که مهم ترین دلایل مهاجرت از ایران چیست؟ در پاسخ باید گفت دلایل زیادی برای مهاجرت ایرانیان وجود دارد. یک قشر وسیعی از مهاجران تحصیل کرده ها هستند. حتما می دانند و می بینند که درآمدها در کشورهای دیگر چگونه است. همچنین رفاهی که در کشورهای خارجی است را با رفاه داخل ایران مقایسه می کنند. تمام این عوامل همگی انگیزه ای می شود که افراد به مهاجرت کردن روی بیاورند. قطعا پیدا کردن کشوری با آرامش تر، با سیستم آموزشی و رفاه اجتماعی بالاتر، عوامل دیگر مهاجرت است. کشور ما به واسطه تحریم ها، شرایطی را پیدا کرده که در شرایط عادی، این حجم از فشار را نمی داشت. به عنوان مثال یک فرد تحصیل کرده دسترسی به خیلی از اپلیکیشن ها، وبسایت ها، منابع مفید را ا ندارد. ایرانیان نمی توانند به پلتفرم های نمایش خانگی از جمله Netflix، Disney Plus اکانت خود را بسازند.
همچنین به بیشتر کتابخانه های دیجیتال که در زمینه های علوم جدید و به روز می باشد، دسترسی ندارند. همچنین هیچ گونه ایرانیان نمی توانند از سایت های فروشگاه های بزرگی خریداری کنند. همه این ها دلایل بسیار مهمی هستند که ایرانیان را ترغیب به مهاجرت کرده است. این محدودیت ها و عدم دسترسی ها باعث میل به مهاجرت می شود. مهاجرت ایرانیان لزوما به معنای عدم رفاه آن ها نیست. بلکه برخی خواهان دسترسی به برخی امکانات هستند و از این رو مهاجرت می کنند. هر مهاجری برای کار خود دلیلی دارد.
مهاجرت از خلیخ فارس:
مهمترين تحول اجتماعي مستمر در تاريخ خليج فارس، «مهاجرت و جابجايي جمعيت» در دو سوي کرانه هاي آن است. اين پديده از اهميتي بسیار زیاد برخوردار است. چرا که بدون بررسي آن، نمي توان به درک درستي از رويداد های اين منطقه به رسيد. جهت اين مهاجرت از دير باز تا اوايل قرن چهاردهم هجري، از جنوب به شمال بوده است. اصطلاح «شمال» در اين تحقيق به سواحل کنوني ايران در بخش شمالي خليج فارس و «جنوب» به سواحل کشورهاي کنوني کويت، بحرين، قطر، عربستان، امارات متحده عربي و عمان اطلاق شده است. مهاجرت گروههاي اجتماعي در خليج فارس، اگرچه به تناوب و در طول زمان طولاني صورت پذيرفته، اما در برهه اي از تاريخ و بنا به علل خاصي، موج گسترده اي از اين مهاجرت ها به وجود آمد. يکي از تاثيرگذارترين اين مهاجرت ها در دوره ايران باستان به وقوع پيوسته که در حقيقت «نخستين موج مهاجرت جنوب به شمال» محسوب مي شود.
بر اساس جدیدترین آمارها۳۷ درصد از دارندگان مدال در المپیادهای دانشآموزی در بازه زمانی سالهای ۸۰ تا ۹۱ مهاجرت کردهاند. ۲۵ درصد از مشمولان بنیاد نخبگان و ۱۵ درصد از رتبههای زیر هزار کنکور سراسری هم مقیم کشورهای دیگر هستند. آنها از بهتر شدن وضعیت کشور ناامید بودند. چمدانهایشان را بستند و مهاجرت از کشور را انتخاب کردند. خروج سرمایههای انسانی از کشور با همین چند آمار قابل توجه میشود. از تعداد ۲ هزار و ۷۶۵ نفر دارندگان مدال المپیاد دانشآموزی بیش از هزار نفر مقیم خارج هستند. همچنین حدود هزار نفر از آنها نیز سابقه خروج دارند و تنها ۱۲۲ نفر از مهاجران بازگشتند.
گزارش مهاجرت نخبگان:
همچنین بیش از ۵ هزار و ۶۰۰ نفر تعداد مشمولان بنیاد نخبگان طی بازه زمانی ۸۰ تا ۹۴ هستند. از این تعداد نیز حدود ۱۵۰۰ نفر مقیم خارج هستند. حدود 1500 نفر نیز سابقه خروج دارند. اما تنها حدود ۲۰۰ نفر از آنها برگشتند. از تعداد حدود ۵۴ هزار نفر از رتبههای زیر هزار کنکور سراسری، بیش از ۸ هزار نفر مهاجرت کردند. حدود 1500 نفر از آنها به کشور بازگشتند. به عبارتی بسیاری از نخبگان شرایط کشور را مناسب کار و زندگی ندانستند. صندوق بین المللی پول گزارشی از مهاجرت نخبگان از ایران داده. بر اساس آن ایران به لحاظ مهاجرت نخبگان، در میان ۹۱ کشورِ در حال توسعه رتبه اول را داشت. در بین ۹۸ کشوری که نخبگان خود را با مهاجرت از دست میدهند، ایران جزو کشورهای با بالاترین آمار است. دانشجویان ایرانی در خارج از کشور طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ افزایشی ۲/۳ برابری داشته است.
اما از تعداد حدود ۵۶ هزار دانشجو، تعداد ایرانیان بازگشتی تا فروردین ۱۴۰۰ تنها حدود 2 هزار نفر بوده است. ناامیدی از اصلاح امور کشور از دلایل مهاجرت از ایران بیان شده. انگیزه مهاجرت دانشجویان مشخص نیست. و کسی دقیقا نمی داند در کشور چه مسئلهی آنها را ترغیب به رفتن کرده است. ناامیدی از اصلاح امور کشور، علاقه به کسب سابقه تحصیلی و میل به تجربه زندگی در خارج از مهمترین انگیزههای مهاجرت دانشجویی است. آمارهای مهاجرتی ایرانیان به اینجا ختم نمیشود. پس از تحولات اقتصادی سال ۹۷ (بازگشت مجدد تحریمها) تصمیم به مهاجرت دانشجویان و فعالان استارتاپی افزایش چشمگیری داشته است.
تاثیر برجام بر مهاجرت از ایران:
۵ مقصد اصلی دانشجویان ایرانی آمریکا، ترکیه، آلمان، ایتالیا و کانادا ۵ مقصد اصلی دانشجویان ایرانی در دنیا هستند. البته طی سالهای اخیر مهاجرت دانشجویان به کشورهایی همسایه مثل ترکیه و ارمنستان بیشتر شده است. البته مسئله تنها مهاجرت دانشجویان و فعالان استارتاپی نیست. سالنامه مهاجرتی ایران در سال ۱۴۰۰ مطالب جالبی نوشته است. میل به مهاجرت سایر ایرانیان نیز با توجه وضعیت اقتصادی کشور به شکل نگرانکنندهای رو به افزایش است. برجام، سرعت مهاجرت ایرانیان را کم کرد. طی ۳۰ سال گذشته، جمعیت مهاجران ایرانی ۲٫۲ برابر شده است. اما روند مهاجرت در این ۳۰ سال گاهی کند و گاهی با سرعت بیشتری بوده است. براساس آمارها تعداد پناهجویان ایرانی در سال ۲۰۱۷ حدود ۷۵ هزار نفر بوده است. این تعداد نسبت به سال قبل آن کاهشی بوده است. به نظر میرسد این کاهش پناهجو بعد از توافق برجام بوده است. بعد از برجام امیدها برای بهبود اقتصاد ایران بیشتر شد.
طبق نظر کارشناسان موتور اصلی مهاجرت در کشور فشار اقتصادی است. رتبه پناهنده فرستی ایران در جهان حقایق تلخی را بیان می کند. ناامیدی از اقتصاد کشور در کنار دلایل دیگر، انگیزه مهاجرت از ایران را بیشتر کرده است. در سال ۲۰۲۰ رتبه مهاجرفرستی ایران ۵۴ از ۲۳۲ کشوربوده است. این آمار برای دانشجوفرستی در رتبه ۱۹ از ۲۴۱ قرار دارد. همچنین در سال ۲۰۲۰ رتبه پناهنده فرستی ایران ۲۲ از ۱۹۴ بوده است. این اعداد ارقام نشان می دهد اقتصاد کشور دلیل اصلی مهاجرت از ایران است. دررمانی که امید به بهبود شرایط اقتصادی بود مهاجرت کاهش پیدا کرد.
موج مهاجرت از ایران با طرح صیانت از فضای مجازی:
در پنج دهه اخیر موج های مهاجرت زیادی رخ داده است. هرکدام ازاین موج ها علتی پشت خود داشته است. از تفکرات شاه برای تحصیل ایرانیان در خارج از کشور دراواخر حکومت خود. و در سال های اخیر اتفاقات پیرامون اقتصاد. موافقت مجلس برای بررسی طرح صیانت از فضای مجازی هم بر میزان مهاجرت تاثیر گذاربود. این قانون مبتنی با اصل ۸۵ قانون اساسی ارائه شده بود. درپی بررسی این طرح موجی از انتقادات و البته ناامیدی توسط کاربران شبکههای اجتماعی شکل گرفت. برخی میگویند شبکههای اجتماعی آخرین کورسوی آنها برای کسب وکار بوده. اما حالا با این طرح در چنین شرایط اقتصادی دیگر انگیزهای برای ماندن ندارند. برخی از کاربران حالا دیگر از مهاجرت به عنوان یک اجبار سخن میگویند. آنها بر این باورهستند که مهاجرت دیگر یک انتخاب. جستجوی واژه مهاجرت در گوگل بعد از مطرح شدن طرح صیانت از فضای مجازی در مجلس افزایش بیشتری یافت.
دلایل مهاجرت از ایران کاملا روشن است. وضعیت مهاجرت ازایران نشان می دهد که اقتصاد بیشترین تاثیر را برمهاجرت دارد.بر اساس پیمایشهای رصدخانه مهاجرت ایران، مهاجرتهای اقتصادی مهمترین نوع و کانال مهاجرت ایرانیان است. همچنین بسیاری از مهاجرتهایی که از سایر کانالهای تحصیلی یا پناهجویی نیز انجام میشود، انگیزههای اقتصادی دارد. با همه این تفاسیر به نظر میرسد با توجه وضعیت اقتصادی کشور همچنان مهاجرت پر رونق است. بینتیجه ماندن مذاکرات برجامی هم امید رونق اقتصادی را نا امید کرده است. و حالا با زمزمه محدود شدن فضای اینرنتی کشور احتمالا شاهد موج مهاجرتی جدید باشیم.
موج جدید مهاجرت از ایران:
موج جدیدی از مهاجرت ایرانیان به ایالات متحده در آینده نزدیک بسیار نامحتمل به نظر میرسد. بعد از قرار دادن ایران در میان هفت کشوری که به شهروندانش ویزای ورود داده نمیشود. مگر به دانشجویان و افراد دارای شرایط خاص باشند. شهروندان ایرانی از ویزای بازرگانی و تجاری که میتوانست مقدمه کسب اقامت و شهروندی واقع شود نیز محروم شدند.با توجه به مهاجرت سالهای اخیر این رقم میتواند به رقمی بین ۵ تا ۸ میلیون ایرانی رسیده. در ابتدا مقصد مهاجرت بیشتر کشورهای اروپای غربی و ایالات متحده بود است. استرالیا و کانادا،کشورهای همسایه و کشورهای اروپای شرقی مانند رومانی نیز به آنها اضافه شدند. امروز کمتر کشوری در دنیا وجود دارد که جمعیتی از ایرانیان در آن زندگی نکند. حتی برزیل و آرژانتین در امریکای جنوبی و آفریقای جنوبی در قاره آفریقا. این که سخن از موج میگوییم بدین معناست که در این دورهها مهاجرت افزایش قابل توجهی داشته است.
به این معنا نیست که در چهل سال گذشته در دورههایی این پدیده توقف داشته است. به عنوان مثال فرار مغزها و بعد مهاجرت کارگران ماهر و تکنیسینها همیشگی بوده است. در این موج سران و مدیران حکومت پهلوی، هنرمندان، بخشی از بهاییان و یهودیان اقدام به مهاجرت کردند. نویسندگان و روزنامهنگاران آن دوره که در معرض بازداشت و محاکمه توسط نیروهای انقلابی بودند از کشور خارج شدند. مقصد این موج عمدتا ایالات متحده بود و برخی نیز به بریتانیا آلمان، سوئد و فرانسه مهاجرت کردند. گریز از جنگ و نزاع سیاسی در این موج دو دسته افراد به دلایل متفاوت از کشور مهاجرت کردند.
پیشنهاد مشود مطلب بهترین کشور برای مهاجرت را مطالعه کنید.
موج مهاجرت از ایران به آمریکا:
مهاجرت ها از ایران ازگذشته اتفاق می افتاده و که دلایلی گوناگون داشته است. دسته اول نیروهای سیاسی مارکسیست و مجاهدین خلق بودند که رژیم در پی دستگیری و کشتن آنها بود. این اتفاق عمدتا در سال ۱۹۸۱ رخ داد. در سال ۱۹۸۸ کسانی که از سرنوشت خود مطمئن شده بودند از کشور خارج شدند. در همین دوره که جنگ میان ایران و عراق در جریان بود صدها هزار نفر از طریق مرزهای کشور از ایران فرارکردند. آن ها به عنوان پناهنده به اروپا رفتند و به دلیل جنگ به آسانی پناهندگی گرفتند. بخش قابل توجهی از این مهاجران جوانانی بودند که میخواستند از سربازی اجباری بگریزند. در این دوره بخشی از نیروهای دانشجویی فعال و نویسندگان و روزنامه نگاران اصلاح طلب به کشورهای غربی مهاجرت کردند. سیاست دولت اوباما در دادن ویزای آسان بازرگانی/تجاری باعث شد مجدد تب مهاجرت به آمریکا بالا بگیرد. دادن ویزای اقامت بر اساس انتقال سرمایه و ویزای دانشجویی به ایرانیان نیز توسط آمریکا آسان شد.
اگر خانوادههای ایرانی با رعایت حجاب اسلامیدر امریکای شمالی مشاهده میکنید به احتمال زیاد مربوط به این دوره از مهاجرت هستند. همین مهاجران هستند که برنامههای مذهبی مثل عزاداری عاشورا و تاسوعا در تورنتو و لس آنجلس را رونق میبخشند. پس از شهادت قاسم سلیمانی این مهاجرین که در کانادا برای مرگ او شمع به دست به خیابان آمدند. این موج در با قرار گرفتن ایران در فهرست کشورهایی که دادن ویزا به شهروندان آن منع شده متوقف شد. موج جدیدی از مهاجرت ایرانیان به ایالات متحده در آینده نزدیک بسیار نامحتمل به نظر میرسد. چون حتی با انتخاب یک دموکرات به ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۰، سیاست مهاجرتی قابل تغییر نیست.
مهاجرت از ایران به رومانی:
در حال حاضر یکی از کشور های بسیار خوب برای مهاجرت کشور رومانی است. همانطور که پیش تر هم اشاره کردیم رویزا گروپ یک شرکت فعال در زمینه مهاجرت به رومانی است. در حال حاضر وضع مهاجرت از ایران به رومانی برای ایرانیان بسیار عالی است. بسیاری از افراد که قصد دارند تا از وضع مهاجرت از ایران به رومانی مطلع شوند ما در این وب سایت به بخش های متفاوتی از این موضوع اشاره کرده ایم. شما عزیزان میتوانید از طریق بخش مهاجرت به رومانی اطلاعات بیشتری را در این زمینه بدست آورید. اما هم اکنون در همین بخش هم توضیحاتی را در زمینه رومانی به شما ارائه میکنیم. رومانی یکی از کشور های عضو اتحادیه اروپا است. پایتخت رومانی شهر بخارست میباشد که مقصد بسیاری از مهاجرین و شرکت های بزرگ نیز در دنیا است. وضع مهاجرت از ایران به رومانی یکی از وضعیت های خوب مهاجرتی است.
وضعیت اقتصاد و کار در کشور رومانی نیز بسیار خوب است. شرایط کاری در این کشور برای مهاجرین به خصوص متخصصین نیز بسیار عالی است. همچنین سبک زندگی این کشور نیز بسیار خوب و از قالب مردم از فرهنگ بالای برخوردار هستند. همچنین رومانی یکی از زیباترین کشور های دنیا به شمار میرود. سالانه هزاران هزار توریست فقط و فقط برای سفر به رومانی اقدام میکنند. همچنین این کشور سالانه میزبان تعداد بسیار زیادی از ایرانیان است که به دنبال وضع مهاجرت از ایران به رومانی هستند. ما در ادامه در مورد روش های مهاجرت به رومانی صحبت خواهیم کرد.
روش های مهاجرت به رومانی:
همانطور که گفتیم بسیاری از افراد قصد دارند تا با در نظر گرفتن وضع مهاجرت از ایران به رومانی به این کشور مهاجرت کنند. به صورت کلی سه روش برای مهاجرت به کشور رومانی وجود دارد. اولین روش مهاجرتی به این کشور از روش تحصیل است. رومانی از دانشگاه های بسیار بسیار با کیفیت و معتبری که متد آموزشی ان ها منطبق با اخرین متد روز دنیا است برخوردار است. سالانه بیش از هزاران دانشجو برای مهاجرت تحصیلی به این کشور اقدام میکنند. اما یکی دیگر از راه های مهاجرتی به این کشور، از طریق کار است. شما میتوانید با تجربه مهاجرت کاری به رومانی یک برگ جدیدی را در زندگی خود رقم بزنید. اما راه سوم نیز از طریق سرمایه گذاری میباشد. سرمایه گذاری در کشور رومانی نیز یکی از راه های بسیار مرسوم برای مهاجرت به این کشور است.
ما امروز در مجموعه رویزا گروپ سعی کردیم تا اطلاعاتی را در زمینه وضع مهاجرت از ایران به شما عزیزان به شما بدهیم. همچنین در مورد اعوامل مختلف در این زمینه به صورت کامل صحبت کردیم. همچنین در انتها به معرفی کشور رومانی و راه های مهاجرتی به آن پرداختیم. شما عزیزان نیز میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مهاجرت به این کشور از طریق راه های ارتباطی زیر با ما ارتباط برقرار کنید. رویزا گروپ همواره در خدمت شما عزیزان است.
رویزا؛ رویای زندگی شما …
امیدواریم مطالب مفیدی را در زمینه وضع مهاجرت از ایران به شما ارائه کرده باشیم. این مطلب توسط رویزا نوشته شده است و امیدوار هستیم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. همچنین شما عزیزان میتوانید از طریق روش های زیر با مشاورین خودتون در رویزا ارتباط برقرار کنید. مشاروین رویزا همه روزه و همه ساعت در خدمت شما عزیزان هستند.
مهاجرت به رومانی با رویزا گروپ:
ویزای رومانی یکی از بهترین و معتبر ترین ویزا ها در دنیاست. اگر قصد اقامت در رومانی را دارید، اینکار تخصص رویزا گروپ است. رویزا گروپ شرایط مهاجرت به رومانی را برای شما فراهم میکند. اگر شما هم کشور رومانی برای مهاجرت انتخاب کردید، همین حالا با مشاورین ما تماس بگیرید.
*** توجه: لطفا به علت حضور ما در کشور رومانی با راه های ارتباطی زیر با ما ارتباط بگیرید. در صورت تماس مستقیم و پاسخگویی ما، متحمل هزینه زیادی میشوید.
اینستاگرام
شما میتوانید از طریق اینستاگرام با مشاورین رویزا در ارتباط باشید
واتس اَپ
شما میتوانید از طریق واتس اَپ با مشاورین رویزا در ارتباط باشید